Een survey van meer dan zeshonderd 100WEEKS-deelnemers in Rwanda, Oeganda en Ghana, laat zien dat ze vooral economisch getroffen worden door de coronacrisis. Inkomens kelderden en prijzen stegen in alle landen waar we actief zijn.
Onze callcentermedewerkers hebben afgelopen maand contact gezocht met bijna alle huidige en vroegere 100WEEKS-deelnemers om te kijken wat voor effect het virus op hun dagelijks leven had. Misschien verrassend: onder de honderden deelnemers en hun duizenden gezinsleden was niemand te vinden die ernstig ziek was geworden door het coronavirus. De gezondheidseffecten zijn vooralsnog dus beperkt.
Het economische beeld is echter vele malen zorgelijker. In Rwanda en het aangrenzende Oeganda zag zo'n 90% van alle vrouwen hun inkomen dalen door de crisis, vaak met meer dan de helft. In Ghana was het beeld niet veel zonniger. Hier zag een kleine 60% hun inkomen dalen. Door de lockdownmaatregelen kunnen veel vrouwen niet of maar beperkt hun beroep uitoefenen. Werken op het land kan nog, maar markten zijn gesloten. Vrouwen die een restaurant of café bestieren hebben de deuren daarvan moeten sluiten.
Een ander gevolg van dezelfde lockdownmaatregelen waren prijsstijgingen. Problemen met bevoorrading, hamstergedrag en economisch opportunisme dreven de kosten van levensmiddelen overal omhoog. Hierdoor konden de vrouwen minder noodzakelijke voedingsmiddelen kopen.
Een andere constante in de landen waar we werken is angst. Ondanks het feit dat er tot nu toe geen slachtoffers zijn gevallen onder 100WEEKS-deelnemers en hun naasten is in alle landen behalve Oeganda een ruime meerderheid “erg bang” voor het virus. Risico’s voor de gezondheid en economische redenen worden hierbij ongeveer evenveel genoemd.
Hoopvoller was dat de crisis ook tot solidariteit leidde. In alle landen zei ruim meer dan de helft van de vrouwen dat ze ‘vaak’ of ‘soms’ mensen in hun omgeving hielpen die moeite hadden genoeg eten op tafel te krijgen. Vooral in Rwanda was de hulpbereidheid groot.
Het onderzoek laat ook zien dat 100WEEKS een cruciale rol speelt als vangnet in deze tijd. In Rwanda ging van alle vrouwen buiten het programma een kwart wel eens hongerig naar bed. Binnen het programma was deze groep drie keer zo klein.
In de meeste Afrikaanse landen worden lockdownmaatregelen nu afgebouwd. De economische gevolgen zullen hiermee echter niet meeteen verdwijnen. Integendeel, deze crisis is nog maar net begonnen.